Typologie van controllers
Op basis van twee assen kan een viertal typen controllers worden onderkend. De verticale as geeft de mate van onafhankelijk weer (van laag naar hoog). De horizontale as geeft de mate van betrokkenheid weer (van hoog naar laag).
Dit leidt tot een volgende typologie van controllers.
| Hoog | Strong controller (3) | Independent controller (2) |
| Laag | Involved controller (1) | Split controller (4) |
|
Onafhankelijkheid / Betrokkenheid |
Hoog | Laag |
Ad 1. Involved controller is sterk betrokken bij een organisati en heeft een hoge afhankelijk met de organisatie.
- sterke vertrouwensrelatie met directie en management
- hoge prioriteit op serviceverlening naar het management van de eenheid
- externe fokus
- sterke vertrouwenspositie
- ondersteunend bij beslissingsprocessen
- lage prioriteit op rapportages
- lage prioriteit op interne controle en compliance
De onafhankelijkheid van de rapportageprocessen vormt een risico bij dit type controllers.
Ad 2. Independent controller heeft een lagere betrokkenheid en is onafhankelijk
- hoge prioriteit op onafhankelijke en objectieve rapportages
- sterke focus op interne controle en compliance
- lage prioriteit op de serviceverlening
- heeft een hoge kennis van de totale organisatie en de onderlinge verbanden
- sterke interne focus
- onafhankelijk en objectief
Ad 3. Strong controller
- is zowel onafhankelijk als hoog betrokken bij de organisatie
- kan functioneren in een mix van involved en independent
- hoog gekwalificeerd en ervaren
Ad 4. Split controller
- zowel afhankelijk als laag betrokken
- komt weinig voor en is geen natuurlijk voorkeursmodel
Op basis van deze typologie zal een ieder de voorkeur hebben voor een strong controller. We moeten dit echter beschouwen als een groeimodel. Voor veel organisatie kan een mix van independent en involved controller tussen verschillende controllers prima werken zolang tegenkrachten elkaar in balans houden. Daarmee wordt een countervailing power gecreëerd binnen de groep van controllers.